Witajcie w fascynującym świecie Wikingów – tajemniczych żeglarzy i nieustraszonych wojowników, których legendy krążą od wieków pośród ludzi. Choć wielu z nas ma pewne wyobrażenie o życiu i zwyczajach tych dawnych plemion skandynawskich, to jednak wiele faktów pozostaje jeszcze nieodkrytych. Zapraszamy Was zatem do odkrycia niezwykłych aspektów życia wikingów, które mogą zaskoczyć nawet najbardziej zapalonego historyka czy fana kultury nordyckiej. Zaczynamy naszą ekscytującą podróż w głąb historii, aby odkryć, co naprawdę warto wiedzieć o Wikingach!
Nie tylko Wikingowie
Słowo “wiking” ma korzenie sięgające głęboko w gąszcz historii i kultury. Obecnie używane jest powszechnie na określenie całości ówczesnego społeczeństwa Skandynawii. Pochodzi jednak od staronordyckiego vik, co oznacza zatokę, oraz starogermańskiego vik, czyli osady portowej. Pierwotnie odnosiło się do morskich wypraw łupieżczych, znanych jako “viking”. To określenie przypisywane jest Skandynawom dopiero od VII wieku. W staronordyckim istniały zarówno żeńska, jak i męska forma tego słowa. Viking oznaczało wyprawę zamorską, a vikingr osobę biorącą udział w takiej wyprawie, niezależnie od jej cech. Wikingowie przyjmowali różne nazwy w zależności od społeczności, z którą mieli kontakt. Niemcy nazywali ich Ascomanii, czyli ludzie jesionu, Celci Lochlannach, czyli ludzie wody, a Anglosasi Dene, czyli Duńczycy. Arabowie i Grecy bizantyjscy znali ich jako Rusowie lub Rhosowie. Bogactwo określeń tego ludu świadczy o wielokulturowym wpływie i zasięgu oddziaływania Wikingów na ówczesny świat.
Przyprawianie rogów
Wbrew obiegowej opinii, Wikingowie nie nosili hełmów z rogami. To zwyczaj wywodzący się z kultury starożytnych Celtów, którzy na swoich hełmach umieszczali nie tylko rogi, ale nawet całe ptaki. Hełmy wikińskie były prostsze, wyposażano je w część osłaniającą nos oraz oczy, a także ochronę karku i szyi w postaci kolczugi – plecionki ze stalowych kółek. Czy Wikingowie nosili rogi? Owszem, ale raczej… do picia. Były one bogato okute i zdobione, prawdopodobnie używane do celów sakralnych.
Hełmy i rogi nie są jednak jedynym mitem dotyczącym wyglądu Wikingów. Utrwalony w popkulturze obraz półnagiego, brudnego mężczyzny z rozwianym włosem i bujnym zarostem niewiele ma wspólnego z tym, co wynika ze znalezisk archeologicznych i przekazów w literaturze. Pokazanie gołego torsu w kulturze skandynawskiej uchodziło za niezwykle skandaliczne, godne najniższych warstw społecznych. Wedle literatury, Wikingowie dbali o higienę, często obmywając dłonie i twarze. Częste są również znaleziska grzebieni, niewątpliwie służących pielęgnacji owłosienia.
Dandysi i strojnisie
Jeśli chodzi o ukazywanie swojego statusu, ludzie epoki Wikingów nie różnili się od współczesnych. Dziś możemy chwalić się nowym autem, drogą torebką lub butami. W średniowieczu były to na przykład misternie tkane wełny i lny, barwione naturalnymi barwnikami i szyte niekiedy z wielu metrów materiału. Swój status Wikingowie pokazywali również biżuterią – broszami o drobnych ornamentach, ciężkimi bransoletami, okazałymi pierścieniami lub koliami korali. Co ciekawe, w niektórych rejonach mężczyźni zupełnie rezygnowali z noszenia błyskotek – a swój status pokazywali ubiorem oraz… małżonką.
Obieżyświaty i handlarze
Jednym z częstych pytań, jakie zadają sobie pasjonaci kultury skandynawskiej, jest to, czy rzeczywiście Wikingowie odkryli Amerykę przed Kolumbem. Odpowiedź jest znana i prosta – tak! Przesłanki o dotarciu Wikingów do Ameryki znaleźć można w wielu sagach, a potwierdzają je znaleziska z terenów Kanady. Archeolodzy odkryli tam pozostałości osady z X wieku, w tym domy podobne do tych z terenów Islandii i Grenlandii. Nie pozostawia to wątpliwości co do prawdziwych odkrywców Ameryki.
Jednak nie tylko daleki Zachód był celem wypraw wikińskich. Założyli oni swoje porty i miasta również na terenach Polski – Wolin, Truso i okolice Kołobrzegu to właśnie ich emporia. Ponadto, zabytki o możliwie skandynawskim pochodzenia znajdują się na terenie całego kraju, w tym w osadach uważanych za kolebkę państwa Piastów! Niewykluczone, że Wikingowie w dużej mierze przyczynili się do rozwoju państwa polskiego. Ponadto, nie można odmówić im jeszcze dalszych podróży: dotarli bowiem i do Bułgarii Kamskiej, i do Rusi Kijowskiej, a nawet do Bizancjum!
Wiele tajemnic jeszcze nieodkrytych…
Fascynujący świat Wikingów pełen jest sekretów i zaskakujących faktów. Od samej nazwy “wiking” i jej znaczenia, po kwestie dotyczące wyglądu, obyczajów i osiągnięć tych nieustraszonych wojowników, podróżników i handlarzy… Zaskakujący jest ich ogromny wpływ na świat, którego echa obserwować można do dziś. Wikińskie podróże stanowią nie tylko epokę w historii, ale także inspirację do dalszych badań i odkryć. Wikingowie pozostają więc nie tylko legendarnymi postaciami, ale również źródłem wiedzy i impulsem do działania dla dzisiejszych badaczy i pasjonatów historii.