Obraz statystycznego Wikinga jest w popkulturze wyraźny: najczęściej to rosły, umięśniony i niezbyt czysty mężczyzna, ubrany w skóry, futra i niezmiennie – hełm z rogami. Czy jednak tak wyglądali Wikingowie?
Nie tacy barbarzyńcy
Wbrew obiegowej opinii wygląd wikingów różni się od przedstawionego powyżej. Jak wyglądali prawdziwi Wikingowie? Otóż niewątpliwie nie byli tak brudni, jak przedstawia ich współczesna kultura masowa. Wedle licznych przekazów, nordyccy wojownicy nie stronili od regularnego obmywania twarzy i ciała, a także używania akcesoriów kosmetycznych. Wśród znalezisk z epoki występują grzebienie i pęsety, a nawet niewielkie narzędzia do czyszczenia uszu! Wynika z tego, że Wikingowie o swój wygląd zdecydowanie dbali.
Przystojniacy ze Skandynawii
To, jak wyglądał Wiking, nie zawsze budziło grozę. Poza zdobywcami, byli oni przecież także kupcami i podróżnikami. Niejaki John Wallingfor, angielski mnich i historyk, wspomina o skutkach cotygodniowych kąpieli Wikingów:
„Właśnie w ten sposób przełamywali cnotę zamężnych kobiet i namawiali córki nawet szlachciców, by zostały ich kochankami”
Nic dziwnego, skoro to, jak wyglądali Wikingowie, różniło się od ówczesnych mieszkańców Anglii. Nie tylko byli czystsi, ale także inaczej ubrani i uczesani. Kwestią sporną jest jednak to, czy Wikingowie byli wysocy. Najnowsze badania wskazują na to, że ich wzrost nie odbiegał zbytnio od europejskiej normy.
Rogaty Wiking
Najwięcej kontrowersji budzi obecnie wizja Wikinga w hełmie z rogami. Takie przedstawienie pojawia się między innymi w znanej operze Wagnera, gdzie Skandynawowie mają budzić grozę. Efekt ten osiągnięto rogatymi hełmami właśnie. Skąd się wzięły? Być może inspiracji zaczerpnięto z hełmów celtyckich, na których rogi nie były najdziwniejszym elementem. Zdarzały się bowiem egzemplarze z wyobrażeniami całych ptaków, ale to już inna historia…
Wśród znalezisk i ikonografii brak jednak podstaw, aby przypisać rogi na hełmach do tego, jak wyglądali Wikingowie. Ich bojowe nakrycia głowy były przede wszystkim kosztownym, starannie wykonanym elementem uzbrojenia. Nie brakowało im jednak ozdób – znaleziska fragmentów hełmów z Tjele lub Lokrume sugerują użycie kolorowych i szlachetnych metali.
Więc jak wyglądali prawdziwi Wikingowie?
Wygląd Wikingów do dziś budzi wiele kontrowersji i emocji. Czy byli barbarzyńskimi brutalami, czy egzotycznymi dandysami? Prawda leży, jak zawsze, gdzieś pośrodku… Ale to, co sugerują znaleziska, rysuje pewien obraz tego, jak wyglądał Wiking. I na pewno nie miał hełmu z rogami…
Grafika w nagłówku przedstawia kadr z serialu “Wikingowie”.