Z legend Słowian – rusałki
Obok południc rusałki stanowią jedne z popularniejszych demonów kobiecych z terenów dawnej Słowiańszczyzny. Piękne i zwodnicze, pojawiają się nie tylko w mitach, ale i literaturze oraz sztuce. Rusałki zwano inaczej wiłami lub dziwożonami. Spotkać je można było w lesie lub w zbiornikach wodnych. Zazwyczaj przyjmowały postać pięknych, nagich dziewcząt o długich, rozpuszczonych włosach. Rzadziej opisywane […]
Z legend Słowian – południce
W czasach wczesnego średniowiecza wiele chorób i zjawisk naturalnych nie było znanych, w szczególności chłopstwu, które stanowiło większość społeczeństwa. Różnego rodzaju wydarzenia tłumaczono więc obecnością demonów, fantastycznych stworzeń lub duchów. Klasycznym przykładem takiego demona, stworzonego na kanwie niewyjaśnionych zdarzeń, jest południca. Południce występują w licznych historiach z terenów dawnych Słowian. Przyjmowały postać kobiet, bardzo pięknych […]
Święta – krótka historia pewnych Godów
Znane dzisiaj jako Boże Narodzenie, a dla Skandynawów Yule, w tradycji słowiańskiej zimowe przesilenie również było ważnym wydarzeniem w roku. Stanowiło jedno z najistotniejszych świąt w całym kalendarzu. Szczodre Gody, bo tak nazywano obchody, rozpoczynały się 24 grudnia i mogły trwać do kilkunastu dni. Stanowiły okazję do radości, ponieważ dawały nadzieję na coraz dłuższe dni […]
Święta – krótka historia pewnego drzewka
Dziś trudno wyobrazić sobie święta Bożego Narodzenia bez udekorowanego, oświetlonego drzewka iglastego. Nie zawsze jednak tak było, a tradycja choinki jest znacznie bardziej rozbudowana, niż mogłoby się wydawać. Zanim chrześcijaństwo rozprzestrzeniło się na całym świecie, liczne społeczności – w tym Wikingowie i Słowianie – świętowały przesilenie zimowe, przypadające na drugą połowę grudnia. Wśród licznych podobieństw […]
Mityczne zwierzęta – sokoły, jastrzębie i sowy
Wśród licznych ptaków spotykanych w wierzeniach różnych kultur, na czele z krukami, pojawiają się również inne gatunki. Należą do nich między innymi sokoły, cenione za swoje piękno i drapieżność. Symbolizował waleczność i wojowniczą duszę. Identyfikowali się z nim wojownicy , a w starożytnym Egipcie uznawany był za wcielenie boga Horusa. Mógł oznaczać sprawność i bezwzględność, […]
Mityczne zwierzęta – koty
Koty są jednymi ze zwierząt towarzyszących ludziom od najdawniejszych czasów. Już starożytni Egipcjanie otaczali je czcią. Do dziś można je spotkać w wielu innych kulturach. W mitologii skandynawskiej koty stanowiły symbol bogini Frei. Białe koty towarzyszyły jej na co dzień. Skrzydlate zwierzęta z kolei zaprzężone były do jej powozu. Ponadto, udomowione koty podróżowały razem z […]
Dziady, Halloween, a może Samhain?
Wśród różnych dat w kalendarzu dawnych ludów, przełom października i listopada niezmienne poświęcony jest zmarłym, przodkom, rytuałom… W wielu wiarach czas ten jest wyjątkowy, pozwalając na spotkanie z przodkami i zatarcie granic pomiędzy światem żywych i umarłych. Wśród Słowian, tradycyjnie w noc z 31 października na 1 listopada świętowano Dziady jesienne. Były to obrzędy poświęcone […]
Mityczne zwierzęta – niedźwiedzie
Niedźwiedzie są jednymi z największych drapieżników lądowych – mogą mierzyć do trzech metrów i ważyć nawet 780 kilogramów. Słowo niedźwiedź ma pochodzenie prasłowiańskie i oznacza zwierzę żywiące się miodem (medvedis). Nazwa ta zastąpiła prawdopodobnie poprzednie określenie zwierzęcia, kojarzone z niebezpieczeństwem. Niedźwiedzie były symbolem siły i agresji, więc unikano wypowiadania ich imienia. Z drugiej strony, chcąc […]
Mityczne zwierzęta – wilki
Wilki, zanim stały się najlepszymi przyjaciółmi człowieka, stanowiły dla ludzi niemałe zagrożenie. Nic więc dziwnego, że w wielu mitach obecne są negatywnym kontekście. Nie brak jednak pozytywów… Wilki to zwierzęta terytorialne, żyjące w watahach. Najczęściej składają się one z rodziców, młodych oraz kilku wilków z poprzedniego miotu. W grupie obowiązuje ścisła hierarchia, widoczna między innymi […]
Wiosenne Dziady. Święto Rękawki.
Dla większości święta skończyły się już w poniedziałek, jednakże wśród niektórych obchody trwają nawet kolejny tydzień! W Krakowie obchodzone jest święto Rękawki, świętowane najczęściej w pierwszy wtorek po Wielkanocy. Jest to jedna z wielu tradycji powiązanych z kultem zmarłych. Rękawka odbywała się dawniej na Kopcu Krakusa, jednak obecnie obchody przeniosły się na wzgórze Lasoty. Z […]